Paluch sztywny to choroba zwyrodnieniowa stawu śródstopno-paliczkowego, tego samego, który jest przyczyną dolegliwości w paluchu koślawym (haluksie). I mimo, że nieleczony paluch sztywny – podobnie jak haluksy – może utrudnić chodzenie czy zakładanie obuwia, to jest on zupełnie innym schorzeniem stóp. W dodatku częściej rozwija się u mężczyzn.
Czym jest paluch sztywny?
Mianem palucha sztywnego określa się stan częściowego lub całkowicie ograniczonego ruchu dużego palca u stopy. W porównaniu do palucha koślawego, paluch sztywny jest prosty, a nie wykrzywiony ku wewnętrznej lub zewnętrznej stronie. Jednak na górnej powierzchni stawu śródstopno-paliczkowego tworzą się tzw. osteofity (wyrośla kostne), które ograniczają zakres czynności palucha, a w stawach pojawiają się zmiany zwyrodnieniowe.
Objawy palucha sztywnego
Ból i zaczerwienienie stawu śródstopno-paliczkowego, któremu często towarzyszy obrzęk, nie zawsze są od razu kojarzone ze schorzeniem występującym pod nazwą paluch sztywny. Tymczasem mogą to być wczesne symptomy tej choroby. Podobnie jak trudności z bieganiem czy uczucie sztywności dużego palca u stopy podczas obciążania codziennymi czynnościami.
Z biegiem czasu uporczywy ból pojawia się podczas spoczynku – także w dolnej części pleców i biodrze z powodu konieczności zmiany sposobu chodzenia. Nasilające się zmiany zwyrodnieniowe stawu śródstopno-paliczkowego wymuszają w dalszej kolejności utykanie, uniemożliwiając chodzenie i noszenie obuwia, i prowadząc do całkowitego zesztywnienia palucha.
Diagnoza
Im wcześniej nastąpi zdiagnozowanie palucha sztywnego, tym szybciej i skuteczniej można go wyleczyć. Dlatego najlepiej będzie, jeśli zgłosisz się do chirurga stopy, gdy tylko zauważysz u siebie któryś z wyżej wymienionych objawów. Jeśli je zlekceważysz i dojdzie do dużego zaawansowania, trudniej będzie Ci zwalczyć tę chorobę.
Podczas wizyty doświadczony chirurg ortopeda dokładnie zbada stopę, aby określić jej zakres ruchu. Niezbędne może okazać się też wykonanie zdjęcia RTG w celu sprawdzenia obecności występujących deformacji i oceny powstałych wyrośli kostnych lub innych nieprawidłowości, które mogły powstać w czasie choroby.
Jak leczyć paluch sztywny?
Do leczenia palucha sztywnego wykorzystuje się różnego rodzaju ortezy, wkładki do butów, leki przeciwbólowe, zabiegi fizjoterapeutyczne i w końcu leczenie operacyjne. Kolejność i kompleksowość nie są jednak takie same w każdym przypadku, lecz dobierane pod kątem indywidualnych potrzeb każdego pacjenta.
Niestety paluch sztywny jest chorobą postępującą, dlatego leczenie zachowawcze może tylko spowolnić jej progres i zmniejszyć dolegliwości bólowe, ale nie wyeliminuje problemu. Lepszym rozwiązaniem w tej sytuacji wydaje się leczenie operacyjne. Istnieje wiele metod zabiegu stosowanego przez doświadczonego chirurga stopy w leczeniu palucha sztywnego. Warto jednak pamiętać, że żadna z tych technik operacyjnych nie jest uniwersalna. Decyzję o rodzaju przeprowadzonej procedury podejmuje wykwalifikowany chirurg ortopeda w zależności od stopnia deformacji, wieku czy oczekiwań pacjenta.